Dostępna na rynku oferta butów roboczych potrafi zawrócić w głowie, ale nie warto dać się ponieść emocjom - w końcu chodzi o bezpieczeństwo stóp. Więc jeśli masz jeszcze w planach zdobycie paru górskich szczytów, rekord na 100m kraulem i zwycięstwo w "Tańcu z Gwiazdami" zadbaj o odpowiednie obuwie BHP. Czym się zatem kierować? Postaramy się na to odpowiedzieć.

Zakres zastosowań

Wbrew powszechnej opinii, buty BHP nie służą jedynie do ochrony przed zmiażdżeniem w wyniku przypadkowego najechania na stopę np. przez wózek widłowy. Owszem, w wyniku znacznego wzrostu sektora logistyki, jest to jedno z dość częstych zastosowań, ale zdecydowanie nie jedyne. Oprócz urazów mechanicznych, nasze stopy mogą również paść ofiarą bardzo niskich i ekstremalnie wysokich temperatur oraz niebezpiecznych substancji np. kwasów lub toksycznych płynów. A to nie koniec tej niebezpiecznej listy. Na prawie każde z zagrożeń można się przygotować, dobierając obuwie ochronne dopasowane do charakterystyki miejsca pracy.

Klasy bezpieczeństwa

Obuwie BHP, zwane czasem roboczym, można podzielić na 3 podstawowe kategorie bezpieczeństwa czyli:

• Obuwie bezpieczne oznaczone w skrócie literą S (safety) wytrzymujące uderzenie o energii 200 J i spełnia normy PN-EN ISO 20345 oraz PN-EN ISO 20345:2012. Posiada również podnoski chroniące palce stóp.
• Obuwie ochronne z oznaczeniem P (protective) wytrzymujące uderzenie z energią 100 J. Odpowiednie normy to PN-EN ISO 20346 oraz PN-EN ISO 20346:2014-08. Tak jak przy butach bezpiecznych, tutaj również obecna jest ochrona palców stóp.
• Obuwie zawodowe O (occupational) chroniące przed różnymi urazami o mniejszym zagrożeniu stąd brak w nich podnosków chroniących palce stóp. W przypadku obuwia zawodowego, musi ono spełniać normy PN-EN ISO 20347 a także PN-EN ISO 20347:2012. Potocznie to obuwie ochronne "bez blachy".

Warto mieć na uwadze, że dmuchanie na zimne w temacie BHP to bardzo dobra praktyka i czasem warto zapewnić model o jeden poziom bezpieczniejszy niż zakładaliśmy.

Komfort przede wszystkim!

Choć w butach ochronnych raczej nie pokażemy się na balu charytatywnym (chyba, że jako osoba wwożąca wózkiem widłowym ogromny tort z niespodzianką) to jednak wciąż obuwie, które ma zapewniać odpowiedni poziom komfortu. I mowa tu, przede wszystkim, o komforcie noszącego. But ochronny powinien być nieznacznie dłuższy od stopy - zbyt małe obuwie może doprowadzić do puchnięcia stóp. Nie warto też zapominać o osobach w naszym otoczeniu po zakończeniu pracy - kiepskiej jakości buty ochronne często nie "oddychają", co powoduje, że problemy ze złapaniem oddechu mają też Ci, przy których je ściągamy.

Dlatego, jeśli to możliwe (najczęściej w przypadku pracy magazynowej, w suchym środowisku) warto zdecydować się na sandały lub półbuty, zapewniające dobrą wentylację. Jednak nie zawsze warunki są tak sprzyjające i jedyne zagrożenie to majączący w oddali paleciak. W trudniejszym i groźniejszym środowisku pracy należy szukać modeli podwyższonych, w pełni zabudowanych. Szczegółowy zakres zagrożeń, pod które należy dobierać buty BHP omawiamy szerzej w kolejnym akapicie.

Zakres zagrożeń

Czynniki ryzyka w pracy mają bezpośrednie przełożenie na to, jakich butów BHP powinniśmy używać. Jak już wspominaliśmy na początku, zagrożeń innych niż mechaniczne jest całkiem sporo. Do przytoczonej listy można jeszcze dołożyć zagrożenia biologiczne oraz niebezpieczeństwo porażenia prądem. W ekstremalnych przypadkach, gdy zakład pracy jest środowiskiem o wysokim ryzyku wybuchu, może się okazać, że konieczne będzie obuwie ochronne o właściwościach antyelektrostatycznych. Cechy dodatkowe obuwia BHP można poznać po odpowiednich oznaczeniach:

Dla butów kategorii S będą to:

• SB - to wymagania podstawowe do których, oprócz podnosków, zalicza się odpowiednia wysokość wierzchu buta oraz materiał (dwoina skórzana lub inny o wytrzymałości zgodnej z minimum normy).
• S1 - oznacza obuwie BHP o cechach podstawowych wraz z właściwościami antyelektrostatycznymi, zamkniętą częścią piętową wykazującą się absorpcją energii i podeszwą antypoślizgową.
• S2 - zawiera w sobie cechy butów S1 rozbudowane o wodoodporny wierzch,  nieprzepuszczający wody przynajmniej przez 1 godzinę.
• S3 - wyróżnia się właściwościami jak wyżej oraz urzeźbioną podeszwą i dodatkowo wkładką lub tzw. podpodeszwą ze zwiększoną odpornością na przebicie. 
• S4 - to przede wszystkim, poza cechami S3, specjalna podeszwa antypoślizgowa.
• S5 - łączy w sobie cechy S4 i S3, czyli antypoślizgową podeszwę wraz z większą przyczepnością dzięki jej urzeźbieniu i odpornością na przebicie.

·         Istnieją także buty oznaczone jako SBH, które charakteryzują się cechami obuwia bezpiecznego hybrydowego.
W przypadku butów z kategorii P, pod dodatkowymi oznaczeniami kryją się następujące cechy:

• P1 - oprócz właściwości typowych dla butów ochronnych, wyróżniają się antyelektrostatycznością i zabudowaną piętą, która dodatkowo absorbuje energię.
• P2 - oprócz cech P1, buty oznaczone P2 wyróżnia nieprzepuszczalność dla wody.
• P3 - to cechy P2 w połączeniu z urzeźbioną podeszwą odporną na przebicie.
• I w końcu dochodzimy do obuwia zawodowego (O) posiadającego również zakres dodatkowych cech kryjących się pod odpowiednimi oznaczeniami:

• O1 - oprócz bazowych możliwości to również zabudowana pięta posiadającą możliwość absorpcji energii, antyelektrostatyczna podeszwa i zabezpieczenie przed olejem napędowym oraz węglowodorami.
• O2 - to O1 w połączeniu z powłoką nieprzepuszczającą wody.
• O3 - zawiera w sobie cechy O2 rozszerzone o urzeźbioną podeszwę odporną na przebicie.
• O4 - wraz z cechami O3 zapewnia również antyelektrostatyczność oraz pochłanianie energii w części piętowej buta.
• O5 - to połączenie cech O4 wraz z odporną na przebicia podeszwą z dodatkowym urzeźbieniem.

·         Tak jak w przypadku kategorii S tu również występuje odmiana butów z dopiskiem BH, posiadająca cechy obuwia zawodowego hybrydowego.

Powyższa lista powinna być pierwszym wyznacznikiem doboru odpowiedniego obuwia BHP. Finalną decyzję co do wyboru najlepiej jest jednak oprzeć o profesjonalną ocenę ryzyka.

Co zatem wybrać?

Po uwzględnieniu wszystkich powyższych parametrów, wymagań i możliwości wciąż pozostaje pytanie o producenta. Tych na rynku jest sporo, jednak wśród wiodących marek warto wyróżnić trzy:

·         Beta - oferująca najwyższą na rynku jakość, ale też za wyższą cenę.

·         Reis - dobrej jakości obuwie ochronne w szerokiej gamie dostępnych modeli.

·         Urgent - popularne w wielu zakładach pracy. Zapewniają odpowiednią jakość za rozsądną cenę.

Wskazówka na koniec

Buty ochronne to narzędzie pracy, dlatego właściwa konserwacja i użytkowanie zgodnie z przeznaczeniem znacznie przedłużają ich żywotność i bezpieczeństwo użytkownika. Mamy nadzieję, że powyższy mini-poradnik pomoże Ci w dobraniu idealnej pary obuwia ochronnego, która będzie zapewniać komfort noszenia oraz najlepszą ochronę przez lata.