Tym razem przyjrzymy się kwestii tworzenia silnych połączeń z drewna. I nie mówimy tu o krótkotrwałym działaniu, ale o scaleniu na całe lata. Na dobre i na złe! W artykule poniżej znajdziecie szereg wskazówek dotyczących charakterystyki i wyboru odpowiednich łączników do elementów drewnianych.

Zastosowanie

   Nie ma znaczenia, czy masz zamiar sklecić z kilku desek taboret do garażu, czy też budujesz z sosnowych belek wiatę przed dom - w każdym z tych, i tysięcy innych przypadków, niezbędne są odpowiednie łączniki do drewna. Jednymi z najpopularniejszym łączników są, sprawdzone podczas tysięcy lat stosowania, gwoździe. Choć od początku swojej kariery w budowlance przeszły wiele zmian, to wciąż świetnie sprawdzają się w roli łączników. Ale nie są jedynymi. Zacznijmy zatem od początku.

Gwoździe

   Gwóźdź to bardzo prosta konstrukcja, która pozwala na trwałe połączenie różnych rodzajów drewna. Zdecydowanie lepiej radzi sobie jednak z jego miękkimi odmianami. Choć uznaje się, że gwoździe sprawdzają się nawet przy trwałych połączeniach, mają jednak kilka mankamentów wynikających ze swojej prostoty. Z powodu gładkiej powierzchni potrafią się wysuwać z łączonych elementów. Zdarza się to szczególnie w sytuacji, gdy podlegają one naprężeniom lub przemieszczaniu. Gwoździe stalowe są także podatne na korozję. W związku z tym, pod kątem wytrzymałości połączenia warto rozważyć zakup gwoździ karbowanych, które mocniej się klinują. Są stosowane np. podczas kładzenia desek podłogowych, zapobiegając ich luzowaniu.

Gwoździe okrągłe, bo tak fachowo brzmi nazwa ich podstawowej wersji, oraz gwoździe karbowane to nie jedyne rodzaje tych łączników. Można wyróżnić także:

• Gwoździe kwadratowe - ich trzpień ma przekrój kwadratowy zamiast okrągłego. Są szczególnie dedykowane do prac stolarskich i ciesielskich dzięki lepszym właściwościom łączącym.
  
  
• Gwoździe papowe - znane również jako papiaki, służą głównie do przytwierdzania papy izolacyjnej na powierzchni dachu oraz do różnych prac dekarskich. Wyróżniają się niewielką długością i szerokim łebkiem, który ma na celu lepsze przytwierdzenie papy do powierzchni dachu. Mniej typowe zastosowanie gwoździ papowych to prace tapicerskie, a także łączenie elementów z blachy o małej grubości.
  
  
• Gwoździe sufitowe - z wyglądu można je pomylić z haczykami. Jest to związane z ich zakrzywionym, przypominającym literę L, kształtem. Są pomocne, jak sama nazwa wskazuje, do przytwierdzania różnych elementów podwieszanych np. oświetlenia lub rynny.
  
  
• Gwoździe narożnikowe - najczęściej używa się ich podczas mocowania parapetów i narożników okiennych, a także jako element wzmacniający ramy okienne.
  
  
• Gwoździe walcowane - pozwalają na dużo mocniejsze osadzenie w drewnie dzięki zastosowaniu karbowania. Ich zastosowanie skutecznie zwiększa wytrzymałość i stabilność konstrukcji. Specjalną odmianą tych gwoździ są modele walcowane spiralnie z powodzeniem łączące elementy drewniane w miejscu ich zgięcia lub skrętu.
  
  
• Gwoździe stolarskie - stosowane są podczas tzw. wykończeniówki stąd znane również jako gwoździe wykończeniowe lub boazeryjne. Dzięki zastosowaniu bardzo wąskiej główki można je skutecznie ukryć w drewnie, co znacznie poprawia estetykę finalnego efektu prac.
  
  
• Gwoździe zawiasowe - to same sztyfty bez łebków, których używa się do montowanie zawiasów do drzwi i okien starszego typu.
  
  
•  Skoble, znane też jako hacele - to specyficzny rodzaj gwoździ o kształcie przypominającym literę V. Są używane do mocowania powierzchni siatki ogrodzeniowej do drewna, a także podczas prac dekarskich. Popularnym zastosowaniem jest także tworzenie zamknięć - stąd nazwa skobel.
  
  
• Hufnale - to wyspecjalizowany rodzaj gwoździ stosowany wśród fanów jazdy konnej. To właśnie dzięki hufnalom podkowy mogą trzymać się końskich kopyt.
  
  
• Gwoździe koletowane - nie mają nic wspólnego z kotletami, to pewne. Tak samo jak to, że nie powinno się ich używać ze zwykłym młotkiem. Ten rodzaj gwoździ wbija się z pomocą gwoździarki.

Wkręty do drewna

   Nie samymi gwoździami człowiek deski zbija. Są także inne sposoby. Jednym z takowych jest użycie wkrętów do drewna. Zapewniają one dużo lepsze połączenie elementów drewnianych niż gwoździe. To zasługa spiralnego gwintu w miejsce gładkiego trzpienia. W ten sposób wkręt solidnie zakleszcza się w strukturze drewna i gwarantuje stabilne połączenie. Najczęściej stosowanymi wkrętami są modele tzw. samonawiercające, posiadające zakończenie w formie ostrego szpica. Nie trzeba w ich przypadku, jak przy zwykłych wkrętach, wykonywać dodatkowych nawiertów. Podobne ułatwienie oferują wkręty szybkomocujące z woskową powłoką, znacznie ułatwiającą osadzanie ich w drewnie.

   Mankamentem gwoździ stalowych, o którym wspominaliśmy wcześniej, jest ich podatność na rdzewienie. Wkręty są często powlekane warstwą chromu lub mosiądzu, a czasem wykonuje się je nawet ze stali kwasoodpornej, całkowicie odpornej na działanie wody. Popularnym i tańszym rozwiązaniem są także wkręty w kolorze czarnym tzw. fosfatowane, które również są całkowicie nierdzewne.

Śruby do drewna

   Śruby do drewna to rodzaj łącznika do naprawdę trudnych zadań, wymagających użycia dużej siły. Aby z nich skorzystać, należy wykonać otwory o średnicy śruby, a następnie użyć płaskiej podkładki i nakrętki dla zapewnienia pewnego połączenia. Choć śruby do drewna pozwalają na połączenie ze sobą nawet bardzo grubych belek z drewna o grubości kilkudziesięciu centymetrów, koniecznie należy użyć przynajmniej dwóch. Wynika to z charakterystyki tego połączenia, w którym śruba sama w sobie nie zakleszcza się w materiale. Po zakończeniu pracy można odciąć nadmiar gwintu śruby przy pomocy piły lub szlifierki.

Okucia do drewna

   Gwoździe, śruby i wkręty to łączniki, które często można spotkać w połączeniu z okuciami. Taki duet to gwarancja naprawdę solidnego łączenia na wiele lat. Czym są  okucia? To specjalne elementy produkowane z blachy stalowej pokrytej warstwą cynku dla zabezpieczenia przed korozją. Aby ułatwić ich mocowanie np. podczas prac ciesielskich, posiadają szereg otworów na łączniki.

   Z pomocą okuć można skutecznie scalić ze sobą elementy z drewna pod różnymi kątami. Wśród oferowanych okuć najpopularniejsze są kątowniki, wsporniki belek, klipsy, płytki perforowane, łączniki krokwiowe, kotwy uniwersalne, a także łączniki pierścieniowe.

   Ważnym aspektem, na który należy zwrócić uwagę podczas wyboru właściwego okucia, jest jego dopuszczalna nośność. To szczególnie ważne podczas tworzenia konstrukcji dachu. Na szczęście zostaje to często ujęte w projekcie budowlanym.

Łączmy się!

Konstrukcja drewniana musi być solidna. Jak widać na przykładach powyżej, odpowiedni dobór łączników i okuć to gwarancja stabilności na bardzo długi czas.